Kıbrıs Sperm Dondurma
Bir erkeğin doğurganlığını korumasının en etkili ve başarılı yöntemi sperm dondurma tekniğidir. Bu yöntem sayesinde erkek ileride istediği bir tarihte bebek sahibi olabilmektedir.
Kıbrıs tüp bebek tedavi merkezi olarak, erkek sağlıklı, başka hastalık tedavisi öncesinde veya genç iken sperm dondurma işleminin ileriki dönemde sağlıklı bebek sahibi olmak için gerekli olduğuna inanıyoruz.
Kanserden kurtulmak için kemoterapi ya da radyoterapi tedavisi gören hastalara ilerideki yaşamlarında bebek sahibi olabilme imkanı veren sperm dondurma yöntemi, genç yaştaki birçok kanser hastasının ileride bebek sahibi olmasında umut ışığıdır. Kemoterapi tedavisinde kullanılan ilaçların ve ışın tedavisinin yan etkilerinin erkekteki sperm üretimini kalıcı olarak bozma riski vardır. Bu nedenle genç yaşta kansere yakalandığı için kemoterapi ya da radyoterapi tedavisi almak zorunda kalan hastaların spermleri tedavi süreci başlamadan evvel dondurulmakta ve dondurulan bu spermler ileride çocuk sahibi olmalarına imkan tanımaktadır. Sperm kanallarından, meniden ya da testislerden elde edilen spermler ileriki yaşlarda çocuk sahibi olmak için özel kimyasallar yardımıyla dondurularak saklanmaktadır.
Sperm Dondurma Nedir?
Sperm hücrelerinin canlılığının geçici süreyle durdurulmasına sperm dondurma, bu hücrelerin canlılığının daha sonra yeniden kazandırılmasına da çözme denilmektedir.
Erkekten cerrahide dahil olmak üzere çeşitli yöntemlerle sperm hücrelerinin alınmasına ve ilerleyen yıllarda çözülerek tüp bebek tedavisinde kullanılmak üzere laboratuvar ortamında dondurularak uygun koşullarda saklanmasına sperm dondurma işlemi denir.
Sperm dondurma ve çözme işlemlerinin kontrol altında tutulması için yasal düzenlemeler mevcuttur. Dondurulan bütün materyaller 5 yıl boyunca saklanmaktadır. Bu süre İlçe Sağlık Müdürlüklerine verilen dilekçeler ile uzatılabilmektedir.
Kıbrıs Sperm Dondurma İşlemi Kimlere Yapılabilir
Sperm dondurma işlemi için yasalarla belirlenen sağlık problemleri ise şöyle sıralanabilir;
- Kanser tedavisi için kemoterapi alacak hastalara kemoterapi uygulanmadan evvel
- Sperm sayısı yetersiz olan ve ilerleyen yaşlarda sperm elde etmekte güçlük çekilebileceği değerlendirilen hastalarda
- Sperm hücresi hasarına neden olma riski olan ilaç kullanılması halinde ya da cerrahi operasyondan önce
- Kaza neticesinde yaşanan omurilik yaralanmalarından dolayı ejakülasyon sorunu yaşayan erkeklerde
Sperm Dondurma İşlemi Nasıl Yapılır?
Sperm dondurma işleminin yapılabilmesi için gerekli uygulamalar ise şöyle sıralanabilir;
Sperm Toplama
Sperm dondurma işleminde öncelikle erkekten sperm örneği alınmalıdır. Erkekten sperm örneği alınırken iki farklı yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden ilki tüp bebek merkezlerindeki sperm toplama odalarında mastürbasyon yoluyla sperm elde edilmesidir. Yine erkekte sperm sayısının az olması ya da erkeğin mastürbasyon yöntemiyle sperm verememesi, ejekülatta sperm bulunamaması halinde sperm örneği cerrahi operasyonla alınmaktadır. Ayrıca TESE, TESA, MESA, PESA işlemleri uygulanarak testisten sperm toplama işlemi yapılabilmektedir. Bu işlemler uygulanırken hastaya lokal ya da genel anestezi verilmektedir.
Hasta sperm örneği vermeden evvel 3-6 gün aralığında cinsel perhiz yapmalıdır. Bu süreçte erkeğin herhangi bir cinsel birliktelik yaşamaması mastürbasyon yöntemiyle boşalmaması gerekir. Cinsel perhiz süresi uzatılarak sperm sayısının artırılmaya çalışılması kesinlikle doğru bir yöntem değildir. Çünkü cinsel perhiz süresinin uzaması sperm sayısını artırsa da spermlerin hareketliliğini ve kalitesini düşürmektedir.
Sperm Analizi
Erkekten spermler toplandıktan sonra dondurma işleminden evvel analiz edilmelidir. Semen analizi yapılırken spermlerin sayısı, hareketliliği ve yapısı ile ilgili değerlendirmeler yapılmaktadır. Bu analiz sayesinde en sağlıklı ve kaliteli spermler seçilerek dondurulmaktadır.
Erkekten alınan sperm numunesinin istenen kalitede olmaması halinde hekim tarafından bir kez daha sperm numunesi verilmesi talep edilebilir. Sperm analizinin tamamlanmasının ardından toplanan spermler, özel olarak formüle edilen sperm dondurma sıvısının kullanılması suretiyle -197 derecede dondurulmaktadır.
Dondurulan sperm hücreleri, numuneyi veren hastanın yıllık protokolü yenilemek istememesi, kendi isteğiyle dondurma işleminden vazgeçmesi veya yaşamını kaybetmesi halinde İl Sağlık Müdürlüğünce belirlenen bir memur gözetiminde tutanak tutulmak suretiyle imha edilmektedir.
Sperm dondurma işlemi özellikle azospermi hastalarında ve yenilenen tüp bebek tedavisi denemelerinde erkek için çok büyük kolaylık sağladığı gibi yeni bir operasyon stresinin yaşanmasını da engellemektedir.
Sperm Dondurma İşleminde Gebelik Şansı Nedir?
Sperm dondurma işleminde gebelik faktörünü bazı unsurlar etkilemektedir. Sperm örneğindeki sperm sayısı, spermlerin hareketliliği, dölleme yapılacak olan kişinin doğurganlığı bu süreci etkileyen faktörlerin başında gelmektedir. Sperm dondurma işlemleri son teknoloji tekniklerle yapılmakta olup, dondurulan sperm hücreleri uzun yıllar boyunca verimliliğini korumaktadır. Ancak çözüldükten sonra bu sperm hücrelerinin rahim içerisinde canlı kalma süresi maksimum yaklaşık 24 saat civarındadır.
Sperm dondurma işleminin ardından en önemli aşamaların başında spermlerin çözülmesi gelmektedir. Çünkü spermlerin çözülmesi aşamasında yapılabilecek herhangi bir yanlış işlem sperm hücrelerinin canlılığının yitirilmesine neden olur. Sperm hücrelerini çözme esnasında 37 santigrat derece çözülme sıcaklığı yeterlidir. Sperm çözülme sıcaklığının daha yüksek olması sperm hücrelerinin hasar görmesine neden olur.
Sperm dondura işleminin doğru yapılması halinde gebe kalma şansı spermin canlı olması durumundakiyle aynıdır. Bu nedenle ileriki yaşlarda bebek sahibi olmayı planlayanlar, sperm dondurma işleminden yaralanabilir.
Spermin Evde Dondurulması Mümkün Mü?
Son derece hassas olan sperm hücrelerinin ilerleyen yaşlarda kullanılması için dondurulması işleminin çok yakın zamana kadar özel bir ekipmanla dondurulması gerektiği düşünülse de sperm dondurma işlemini artık evde yapabilmekte mümkün.
Spermlerini evde dondurmak isteyen erkekler, özel kitleri kullanarak spermlerini evde dondurabilecek. Bu sayede tüp bebek merkezlerinin rahatsız edici ortamlarında sperm numunesi vermek zorunda kalınmayacak.
İspanyol araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen bir araştırmaya göre olası kısırlığa tedbir olarak laboratuvar ortamında yani IVF yöntemiyle döllenmeye uygun veya sperm bankalarında korunmak durumunda kalan sperm numuneleri profesyonel ekipmana gerek kalmadan özel kitlerle evde temin edilebilecek. Bu kitler sayesinde kanser hastaları ve klinik ortamında sperm numunesi üretmekte güçlük çeken erkekler büyük bir stresten kurtulacak.
Bu araştırma, sperm hücrelerinin etkinliklerini ilerleyen yıllarda da koruması için özel bir ekipmanla dondurulması gerektiğine yönelik düşünceye son verdi.
Barcelona’da bulunan Institut Marques’te gerçekleştirilen bir araştırma neticesinde benzer sonuçların basit yönlendirmeyle evde de elde edilebileceği ispatlandı.
Erkekler için oldukça önemli olan araştırmaya dair önemli açıklamalarda bulunan araştırmanın başındaki isim Barbara Freijomil, “Erkekler sperm numunesini üretmek için klinik merkezlerinde yer alan ve daha önceden belirlenen sperm üretme odalarına adeta mahkumdu. Bu ise birçok erkek için büyük bir stres yaşanmasına neden oluyordu. Dondurma kitimiz spermleri IVF dışında da saklama olanağı sağladığı için artık erkekler kliniklerde stres altında sperm numunesi örneği vermek zorunda kalmayacak.” dedi.
Araştırmada 41 erkekten alınan sperm numuneleri incelendi. Bu araştırmadan elde edilen bulgulara European Society of Human Reproduction and Embryology (ESHRE) konferansında da yer verildi.
Doğurganlık kliniklerinin çekici olmayan yerlerin başını çektiğini ifade eden Sheffield Üniversitesi’nde görevli Prof. Allan Pacey, “Sheffield’de bulunan kliniğime erkeklerin gelerek sperm numunesi vermesini sağlamakta büyük güçlükler yaşıyoruz. Erkeklerin gelmesini cazip hale getirmek için hoş dergiler ve sevecen personellerimiz olsa dahi bunda zorlanıyoruz. Ayrıca bu kitler, hastanelere sıkışıp kalmış olan kanser hastaları içinde ciddi avantaj sağlayacaktır. Ancak ilerleyen yıllarda dölleme işlemi yapılabilmesi için toplanan spermlere yönelik yakın zaman içerisinde tıpkı İngiltere’nin yaptığı gibi İspanya’nın da ayrıntılı yasa değişiklikleri yapmasına gereksinim vardır.” ifadelerine yer verdi.
